Sigara sağlığa zararlıdır, işe yaramıyor. Sigara paketleri üzerindeki uyarılar, kapalı alanlarda sigara içme yasağı, artan vergiler ve fiyatlar işe yaramıyor. Montaigne’den bir alıntı yapacak olursak, “İnsanlardan gerçekleri açıklamalarını istediğinizde, bunların doğru olup olmadıklarından çok, bunlar için sebepler bularak zaman harcadıklarını fark ettim… Gerçekleri atlıyorlar ama dikkatli çıkarımlarda bulunuyorlar. Normal olarak şu şekilde başlıyorlar: “Bu nasıl meydana gelir?” Fakat gerçekten meydana geliyor mu? Asıl sormaları gereken budur.”
TAPDK verilerine göre Türkiye’de sigara satış oranları %16 düştü ama sigara kullanıcısı oranı %2 arttı. Kaçak sigara kullanım oranlarının Türkiye’de bazı şehirlerde %80 oranına çıktığı ve Türkiye genelinde kullanım oranının neredeyse 2 katına çıktığı yönünde bulgular bulunmaktadır. Bütün bunlar sadece sigara içim sıklığını etkilemektedir. Yani işe yaramıyor. Çünkü:
Martin Lindstrom’un nöro pazarlama araştırmalarına göre, sigara paketlerinde yer alan yazı ve resimler sigara arzusunu bastırmaya yaramadığı gibi beyinde yer alan arzu noktasını harekete geçirip sigaraya yakmaya özendirdiğini ortaya koyuyor.
Artan fiyatlar, bir ürüne eskisine göre daha fazla fiyat öderseniz bilişsel çelişki yaşarsınız. Ürüne daha çok para ödediğiniz için o ürüne daha fazla değer verirsiniz. Yani artan fiyatlar tüketicilerde daha değerli bir şey tükettiği hissini uyandırır. Artan fiyatların, düşük alım gücündeki tüketicilerde satın alma davranışlarını azalttığı açıklanıyor. Evet buna katılıyorum çünkü kaçak sigara tüketimi artıyor.
Dünyanın en şeytani pazarlamacılarına karşı koymanın zorluğu, bilinçaltı pazarlamaları, 10’luk paket uygulamaları, açık sigara satışları ve kısa sürede tüketilebilecek mola sigaraları gibi çalışmalarda bulunan bu endüstriyi köşeye sıkıştırmak çok zor. Çünkü marka anlayışı, 1930’larda sigara üreticilerinin pazar araştırması sırasında markayı bilmeden yaptırdıkları tat testlerinde tüketicinin sigarayı ayıramadıklarında fark edildi. Bu sayede insanların kafasında marka algısını yaratan ilk sektörlerdendir.
Elimiz kolumuz bağlı bekleyemeyiz. Peki ne yapacağız işte bir sosyal deney, “Bir enerji tasarrufu kampanyasında duş odalarına öğrencileri sabunlandıktan sonra musluğu kapatarak ve sadece durulanmak için tekrar açarak enerji tasarrufu yapmayı teşvik eden işaretler yapıştırılmıştı. İşaretlerin çok az etkisi vardır. Fakat bir iki deneysel iş birlikçi buna uymaya başladıktan sonra, duşu kullanan diğer öğrencilerin katılımı da kayda değer derecede arttı. İşbirlikçiler diğerlerine hiçbir şey söylemeseler de davranışları buna uymayanlara sessiz bir kınama görevi görebilir.”
