2017 Yılında kripto paraların aşırı değer kazanması ile adeta bir çılgınlık yaşanmıştı. 2017 ve 2018 yılları arasında pek çok yeni proje ortaya çıktı. Bu projeler İCO ile yani intial coin offering ile ortaya çıkıyordu. 2017 Aralık ayında yaşanan aşırı yükseliş sebebi ile insanlar düşünmeden projelere yatırım yapmaya başladı. Ve ortaya zibilyon tane yeni proje, yeni token ortaya çıktı. Hype’nin etkisi geçince İCO’ların arz ile sunduğu tokenler devasa düşüşler yaşadı. İCO’ların çıkardığı tokenler genellikle hizmet tokenleriydi. (Ultily token) Yani bu tokenler aslında yatırım tokeni değildi, sadece belirli şirketlerin ürün ve hizmetlerinden yararlanma vaadi ile ortaya çıkıyordu. Örneğin bir online oyunun, oyun içi premium nesneleri oyunu daha hazırlamadan satışa çıkarıp, oyunu yaratmak için fon toplamasına benziyor. Bir hizmet tokeni sahibi (Ultily token) şirket üzerinde hiç bir hisseye yada hakka sahip olamaz.
Token yatırımcıları kendilerine herhangi bir hak yada yetki vermeyen, sadece bir uygulama üzerinden hizmet ve ürün satın alımı vaadi ile ortaya çıkan tokenler yerine, kendilerine çeşitli haklar sağlayan yada gerçek bir varlığı yada değeri temsil eden tokenlere yönelmeye başladılar.
Böylece STO fikri ortaya çıkmıştır. Menkul kıymet tokenleri (STO) yatırımcılarına çeşitli haklar verir. Normalde hisse senedi aldığınızda şirket üzerinde bir takım haklara sahip olursunuz. Sahip olduğunuz hisse miktarına göre, oy kullanma hakkı gelirden pay almak gibi çeşitli haklarınız olabilir. STO yatırımcıları da token akıllı sözleşmesinde belirtilen şartlarda haklar elde edecektir.
Sadece hisse senetleri değil, çok daha farklı enstrümanlarda tokenleşebilir. Tahvil,altın,almas hatta sanat eserleri gibi çeşitli değerlerde tokenleşebilir.
Menkul kıymet tokeni ile hisse senedi arasındaki fark nedir?
Yazıda Neler Var?
STO’lar daha kullanışlıdır, banka vb aracı kurumlar olmadan yurtdışı hisseleri dahil kolayca alınabilir.
STO’lar kolayca alınabilmesinin yanı sıra, bir kişiden bir kişiye transfer edilmesi de düşük maliyetlidir.
STO ile halka arz başlatmak, geleneksel yöntemlerden daha düşük maliyetlidir.
STO ve Hukuk
Bir STO tokenin menkul kıymet olarak değerlendirilmesi için çeşitli gereklikler vardır. Bunun için Howey Testi gereklilerine uyulmalıdır. (Howey Testi; Yatırımdan kar beklentisinin olması, karların üçüncü bir taraftan elde edilmesi gibi bazı gereklileri kapsar.)
Ayrıca STO yaratan bir şirket, bulunduğu ülkenin kanunlarına uymanın yanı sıra, yatırım aldığı kişilerinde bulundukları ülkelerin düzenlemelerine uymak zorundadır. Örneğin; Amerika birleşik devletlerine kayıtlı bir şirketin çıkardığı STO’ya, Birleşik Krallık’tan bir yatırımcıdan yatırım alması durumunda ayrıca FCA düzenlenmelerini dikkate almak zorundadır.
STO’ların geleceği
STO’lar için pek çok platform kuruldu , örneğin; Swarm Polymath, ve Own isimli projeler bu alanda ortaya çıkmıştır. Ayrıca Facebook Libra blockchain whitepaperında STO’lardan bahsedilmiştir. Facebook Libra whitepaparında aşağıdaki ifadeler yer almaktadır.
6. Güvenlik jeton teklifi (STO)
”Terazi ayrıca teşvik programlarını finanse etmenin ve işletme maliyetlerini karşılamanın bir yolu olarak Terazi Yatırım Simgesi adı verilen bir güvenlik belirteci çıkaracaktır. Onlar sadece akredite yatırımcılar için menkul kıymetler olarak sunulacak. Sahipler, rezervlere olan faizden potansiyel kar elde edebilirler.”
