Soru: Ders çalışarak ya da dil öğrenerek ya da zihinsel bir şeye yoğunlaşarak kalori yakıyor muyuz?(Beyin az da olsa çokta olsa enerjiye ihtiyacı olduğunu biliyorum. Aşırı kullanırsak ciddi bir kalori yakışına neden olur muyuz?) Gün içinde 10 saate aşkın ders çalışırsak ya da beyne abanırsak daha fazla enerji yakmak için vücudun yaptığı bir şey var mı? Satranç ustası karpov ve kasporov 10 gün süren satranç maçlarından sonra zayıflamışlardı. Karpov özellikle bu süreçte 10 kilo vermişti. Satranç oynamak kaç kalori yakar? Satranç oynarak zayıflamak mümkün mü?
Cevap: Beyni yoğun kullanmak, yağ yakmanızı sağlamaz. Karpov, su kaybı nedeniyle 10kg vermiş olabilir. Beyin, fazladan kalori yakarken, aynı zamanda ciddi bir stres altına da girer. Hareketsiz ve stresli işlerde çalışanlar – yazılımcılar, mühendisler vb. – tersine, diabet, dolaşım, karın yağlanması, insülin direnci gibi rahatsızlıklara açık hale gelirler.
Beyin Ne kadar Enerji Yakar?
Yazıda Neler Var?
Beynin aktif bölgesi, daha az aktif bölgesinden yaklaşık %5 fazla enerji harcar. Beyin dinlenik vaziyette vücudun %20 enerjisini kullandığından, saatte en fazla %1 farka neden olur.
Beyin Enerji Kaynağı Olarak Ne Kullanır?
Beyin enerji kaynağı olarak basit karbonhidrat yani glikoz kullanır. Aerobik eşik seviyesinde kardiyovasküler spor yaptığınızda (tempolu yürüme, hafif tempo bisiklet sürme, jogging vb.) kaslarınız yağı enerji kaynağı olarak kullanır (karbonhidrat değil). Zayıflamak için yapmanız gereken şey yağ yakmaktır, karbonhidrat değil. Bu ise, tempolu yürüyüş, jogging, bisiklet sürme vb. saatlerce sürmesi gerekir. Vücudunuzdaki karbonhidrat depolarını yakmak için laktat eşiğinde spor yapmanız gerekir. Anaerobik depomuz bizi 40 dk’dan bir buçuk saate kadar idare eder. Laktat eşiğinde bisiklet süren bir insanın yaktığı kalori ile satranç oynayan bir insanın yaktığı kalori aynı değildir. Sadede gelirsem; vücudunuzdaki karbonhidrat depolarını sadece düşünerek tüketemezsiniz. Bunu test etmek çok kolay, öyle uzun uzadıya teoriye gerek yok. Bir insanın karbonhidrat depoları boşalırsa, olacak olanlar şu: gözlerin kararması, hava sıcak değilse üşüme, tansiyon düşmesi, yere eğilip kalkmaya çalıştığınızda başınızın dönmesi, denge sorunu vb. Bunlar kandaki şekerin düştüğünün göstergesidir. Laktat eşiğinde bir saat bisiklet sürerseniz bunları bizzat yaşarsınız. Ama saatlerce satranç oynasanız da bunlar başınıza gelmez (yağ yakmak için önce şeker depolarının bitmesi gerekir).
Kısaca: Ders çalışarak yada satranç oynayarak yağ yakamazsınız.! Fakat yinede karpov gibi bir şekilde zayıflayabilirsiniz.
Satranç oyunlarında kilo kaybı yaşanır, ama bu yağ yakımından değil, stresten kaynaklanır. Ders çalışırkende yine stres kaynaklı zayıflama görülebilir.
